آلودگی هوا و آلاینده ها معضلی هستند که افرادی که در شهر های بزرگ زندگی می کنند بیشتر با آن درگیر هستند.
امروزه در بسیاری از نقاط جهان، غلظت آلاینده های هوای محیط از میزان خطرناک برای سلامتی نیز بالاتر می رود.
درست است که اقدامات دولتی برای کاهش این آلاینده ها اهمیت بالایی دارند، اما مطالعاتی انجام شده که نشان می دهد اقدامات فردی نیز در کنترل آسیب آلاینده ها تاثیر دارد.
همانند ماندن در خانه در روز های آلوده، کاهش نفوذ هوای خارج به داخل خانه، استفاده از فیلتر های تصفیه هوا در منزل و کاهش فعالیت در روز های آلوده به ویژه در محیط های آزاد. استفاده از ماسک تنفسی نیز تا حدودی موثر است.
افراد دارای بیماری های قلبی، عروقی، ریوی و همینطور کودکان و افراد مسن بیشتر از باقی افراد در معرض آسیب های آلودگی هوا هستند به همین دلیل اقدامات محافظتی بیشتری نیاز دارند.
آلودگی هوا یک مشکل جدی در بسیاری از شهرهای امروزی است. اما همچنان که در انتظار تدابیر دولت ها هستیم آیا می توانیم خودمان هم روش هایی برای دوری از این خطرات انجام دهیم؟
در این مقاله به بررسی روش هایی برای دوری از خطرات آلودگی هوا می پردازیم.

ماندن در خانه
در روز هایی که سطح آلاینده هوا به میزان خطرناکی بالا است پیشنهاد می شود که در خانه خود بمانید.
اگرچه آلایندههای هوا مانند ذرات معلق، ازن و سایر گازها از بیرون به داخل خانه نفوذ میکنند، اما غلظت آن در داخل خانه در مقایسه با فضای باز کمتر است. به همین دلیل ماندن در خانه تا مقدار زیادی خطرات مواجه با آلاینده ها را کم می کند.
این نفوذ آلاینده ها به تبادل هوایی ساختمان با محیط بیرون، نوع پنجره استفاده شده و قرارگیری ساختمان در مسیر وزش باد بستگی دارد.
با رعایت این نکات و پوشاندن محل های نفوذ هوای آلوده به داخل خانه و همچنین استفاده از دستگاه های تصفیه کننده هوا می توانید از خطرات ناشی از آلاینده ها جلوگیری کنید.
تصفیه هوای داخل خانه
استفاده از تصفیه کننده های هوا می تواند میزان آلاینده های مضر که از محیط بیرون وارد محیط خانه شده اند را کاهش دهند. (منبع ۱)
کمتر در محیط های آلوده مانند ترافیک قرار بگیرید
افرادی که در شهر های بزرگ زندگی می کنند و نزدیک ترافیک هستند، بیشتر در معرض خطرات ناشی از آلودگی هوا هستند.
در محیط هایی با ترافیک بالا به علت وجود مواد آلوده و ریز ذراتی که خودرو ها تولید میکنند، میزان آلاینده های خطرناک بیشتری وجود دارد و دوری از این محیط ها می تواند به کاهش ضرر های آلاینده ها کمک کند.
افراد با کاهش فعالیت در کنار جاده های با ترافیک بالا و یا محل هایی که موادی مانند چوب و… را می سوزانند می توانند از خطر این آلاینده ها جلوگیری کنند.
اکثر فیلترهای ورودی هوا در خودروهای سواری بازده نسبتاً پایینی دارند و آلایندههای هوا از طریق پنجرههای باز، نشتی در درزگیر درها و پنجرهها و سایر منافذ وارد میشوند.
در نهایت همواره باید توجه کنید که در چه زمان و مکانی ممکن است سطح آلاینده ها بالا باشد. البته این میزان همیشه توسط شبکه های پایش آلاینده های هوا به مردم اطلاع رسانی می شود که این اندازه گیری ها سطوح آلاینده هوا را طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت پیشبینی می کند.

کاهش تنفس آلاینده ها
تنفس از راه بینی در مقایسه با تنفس دهانی میزان ورود آلاینده ها به داخل بدن را کاهش می دهد. پرزهای داخل بینی میزان بالایی از ریز ذرات داخل هوا را فیلتر می کند.
همواره پیشنهاد می شود از فعالیت های طولانی و شدید در زمان هایی که آلودگی هوا در سطح بالایی قرار دارد خودداری کنید. (منبع ۳)
فراموش نشود که عدم تحرک می تواند برای بدن مضر باشد. ورزش کردن فواید زیادی برای سلامتی دارد به ویژه برای بیماران قلبی و عروقی. توجه داشته باشید که ورزش در محیط باز را تنها در زمان های آلودگی هوای بالا محدود کنید.
کاهش فعالیت در روزهایی با سطح آلودگی هوای بالا
میزان آلودگی هوای محیط به صورت فصلی، روز به روز و در ساعات روز متفاوت است.
برای مثال، نور فرابنفش خورشید واکنشهای شیمیایی را فعال میکند که ازن را تشکیل میدهند، که عموماً منجر به غلظتهای بالاتر در اواخر صبح تا اوایل شب میشود. (منبع ۴)
سطح آلودگی هوا نیز در مکان های مختلف متفاوت است. مانند فضای باز، خانه، محل کار، مدرسه، وسایل نقلیه و غیره.
استفاده از ماسک های تنفسی
هرچند که هیچ ماسک و یا فیلتری نمی تواند تمام آلاینده های هوا را حذف کند اما استفاده از ماسک های تنفسی به ویژه ماسک های فیلتردار می تواند میزان جذب آلاینده ها را تا میزان قابل توجهی کاهش دهد.

آیا ممکن است یک فرد بیشتر از دیگری مستعد خطرات آلاینده ها باشد؟
افراد از نظر حساسیت در مقابل آلودگی هوا با یکدیگر متفاوت هستند. همانطور که اشاره شد، افراد مبتلا به بیماریهای قلبی عروقی، کسانی که سابقه سکته قلبی داشتهاند، بیماران مبتلا به آسم، افراد دیابتی، کودکان و سالمندان نسبت به آلایندهها حساسیت بیشتری دارند و لازم است در زمان آلودگی شدید هوا مراقبتهای بیشتری را مدنظر قرار دهند.(منبع ۹ و ۱۰)
آیا ژنتیک بر اثر آلودگی هوا روی افراد تاثیر دارد؟
ژنتیک نیز یکی از عواملی است که منجر به تفاوت اثر آلودگی هوا بر افراد مختلف می شود. ( منبع ۱۳ )
در تست های نسل دوم ژنوفیت می توانید تاثیر آلودگی هوا و آلاینده ها را از نظر ژنتیکی در خودتان بررسی کنید.
در زمان آلودگی هوا چگونه از خود محافظت کنیم؟
میزان حساسیت افراد در برابر آلاینده ها متفاوت است. با درنظرگیری این حساسیت ها افراد باید در زمان آلودگی هوای بالا اقداماتی جهت دوری از ضرر های آلودگی هوا انجام دهند. همانند کاهش فعالیت در زمانی که سطح آلودگی هوا بالا است و ماندن در خانه . استفاده از ماسک های تنفسی و دوری از مکان هایی که ترافیک بالایی دارند.
با این روش ها تا میزان زیادی می توان از خطرات آلودگی هوا دوری کرد.