بر اساس منابع معتبر علمی

این مقاله بر اساس مقاله های معتبر علمی که منابع آن در متن ذکر شده، تهیه شده است.

کرونوتایپ خود را می شناسید؟ عادت های خواب شما مشابه به کدام حیوان است؟

در ابتدا این سوال را باید پاسخ دهید. شما سحرخیز هستید یا شب زنده دار؟

تا به حال توجه کرده اید بعضی از افراد توانایی کار در صبح را دارند درحالی که برخی افراد بیشتر تمایل دارند کارها را در طول عصر و یا شب انجام دهند.

جالب است بدانید این موضوع کاملا علمی است و آن را به عنوان کرونوتایپ می شناسیم. کرونوتایپ نشان دهنده عادت های خواب ما است.

برای مثال شما ممکن است صبح ها به سختی برای رفتن به محل کار، دانشگاه و یا مدرسه از خواب بیدار شوید و تمام روز احساس خستگی کنید. اما در عصر احساس شادابی بیشتری داشته باشید و کارهایتان را بهتر انجام دهید. این درحالی است که مادر شما ممکن است به این صورت نباشد و تمایل بیشتری برای انجام کارها در صبح داشته باشد.

تمام این مسائل تفاوت کرونوتایپ ما را نشان می دهد. در واقع کرونوتایپ هر فرد با دیگری متفاوت است.

کرونوتایپ چیست؟

کرونوبیولوژی شاخه ای از زیست شناسی است که سازگاری موجودات زنده با سیستم گردش ماه و خورشید را بررسی می کند.

در واقع کرونوتایپ تمایل هر فرد به صبحگاهی یا عصرگاهی بودن را نشان می دهد.

کرونوتایپ بسیار تحت تاثیر ژنتیک است. در نتیجه انطباق با کرونوتایپ طبیعی می تواند کیفیت خواب، انرژی و خلق و خوی شما را بهبود بخشد.

کرونوتایپ با توجه به ژنتیک، سن و عوامل دیگر می تواند در افراد متفاوت باشد. برخی از دانشمندان بر این باورند که کرونوتایپ ممکن است با توجه به موقعیت جغرافیایی به دلیل تغییرات ساعت نور روز متفاوت باشد.

اثر ژنتیک بر کرونوتایپ

مطالعات نشان داده است که ژنتیک نقش مهمی بر کرونوتایپ و عادت های خواب ما دارد. (منبع ۱)

به عنوان مثال ژن PER3 یکی از ژن هایی است که با عملکرد صبحگاهی در ارتباط است. همچنین برخی از دانشمندان عقیده دارند که تفاوت کرونوتایپ ها می تواند نوعی مزیت بقا و یک تکنیک تکاملی برای اجداد ما بوده باشد. (منبع ۲)

در واقع این تفاوت در کرونوتایپ ها در اجداد ما باعث شده است که همیشه یک نفر برای محافظت از دیگران بیدار باشد.

با توجه به اهمیت ژن PER3 در عملکرد صبحگاهی یا عصرگاهی بودن افراد، ما نیز در تست های اسمیوم و پلاتینیوم ژن PER3 و چندین ژن دخیل در این عملکرد را برای شما بررسی می کنیم.

انواع کرونوتایپ

چندین پرسشنامه جهت تعیین کرونوتایپ افراد طراحی شده است . در حقیقت کرونوتایپ به صورت یک طیف است و افراد غالبا در جایی میان این طیف قرار می گیرند. (منبع ۳)

دو نوع تست: صبح-عصر (MEQ) و پرسشنامه مونیخ (MCTQ) از محبوب ترین پرسشنامه ها در این زمینه هستند. یکی از محبوب‌ترین آزمون‌های آنلاین توسط دکتر مایکل برووس انجام شد که چهار نوع کرونوتایپ را بر اساس الگوهای خواب و بیداری که در حیوانات دیده می‌شود، توصیف می‌کند. این پرسشنامه به شما می گوید که کرونوتایپ شما شبیه به خرس، گرگ، شیر و یا دلفین است. (منبع ۴)

شیر

این نوع کرونوتایپ به افرادی گفته میشود که شب ها زود به خواب رفته و صبح زود بیدار می شوند. شیرها تمایل بیشتری برای فعالیت در روز دارند و بین ساعات ۱۰ الی ۱۲ صبح بیشترین بازدهی را دارند. آنها در این ساعت بهترین عملکرد را دارند و در ساعات پایانی روز دچار خستگی شده و بازدهی آنها کاهش می یابد. (منبع ۵)

شیرها در ساعت ۹ الی ۱۰ شب، پس از پایان روز به خواب می روند.

خرس

اکثریت افراد دارای کرونوتایپ خرس هستند ( حدود ۵۵ درصد جمعیت ). این افراد قبل از ظهر بیشترین فعالیت را دارند و در اواخر بعد از ظهر احساس خستگی کرده و تقریبا اوایل شب به خواب می روند. چرخه خواب و بیداری خرس ها با خورشید هماهنگ است.

این افراد با ساعات اداری سازگاری خوبی دارند و همچنین می توانند زندگی عصرگاهی خود را نیز اداره کنند.

گرگ

اگر در شب ها انرژی بالایی دارید، شما یک گرگ هستید! گرگ ها تمایل بیشتری برای دیر از خواب بیدار شدن دارند. در اوایل روز تا ساعت ۴ بعد از ظهر بیشترین بازدهی را دارند و همچنین در عصرها پرانرژی می شوند.

دلفین

دشوار ترین کرونوتایپ مربوط به این دسته است. آنها برای پیدا کردن ساعت خوابشان دچار مشکل هستند.

دلفین ها به علت هوش بالا و همچنین حساسیت بالایی که دارند، با کوچکترین حرکت یا صدایی از خواب بیدار می شوند. این افراد اغلب دچار بی خوابی می شوند.

بهترین ساعت خواب چه زمانی است؟

برای پیدا کردن بهترین ساعت خواب، ابتدا باید کرونوتایپ خود را پیدا کنید. درحالی که چرخه خواب را می توان با یک برنامه دقیق تنظیم کرد، کرونوتایپ ها دائمی هستند .

افراد بالغ به طور متوسط به ۷ ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارند. افرادی که صبحگاهی هستند معمولا با چرخه ۷ ساعته خواب و همینطور بیدار شدن در ساعات اداری مشکلی ندارند. این در حالی است که افرادی که تمایل به شب بیداری دارند ممکن است توانایی بیدار شدن در ساعات اداری را داشته باشند اما در حقیقت تا انتهای روز بازدهی بالایی نخواهند داشت. این افراد همواره در تاریخ برای سازگاری با ساعات اداری دچار مشکل بوده اند.

دانشمندان معتقدند کرونوتایپ ها را به سختی می توان تغییر داد و عموما در فاز های مختلف زندگی ممکن است عادت های خواب ما دچار تغییر شوند.

برای مثال نوزادان و کودکان همیشه کرونوتایپ اولیه را دارند و به مرور زمان زمانی که پا به نوجوانی می گذارند تمایلشان به صبح زود بیدار شدن کاهش می یابد.

با گذر زمان و بالغ شدن افراد، این کرونوتایپ به ساعات اولیه روز تغییر می کند.

اثر عادت های خواب بر شخصیت افراد

زمانی که فرد بر خلاف کرونوتایپ خود عمل کند دچار جت لگ می شود. (منبع ۶)

افرادی که کرونوتایپ دیرتری دارند ممکن است از جت لگ رنج ببرند و در صورت نیاز به بیدار شدن زود هنگام برای محل کار یا مدرسه، دائماً احساس خستگی کنند. همینطور، کسانی که ترجیح می دهند زودتر به رختخواب بروند، ممکن است در فعالیت های اجتماعی یا فرهنگی که بعد از ظهر برنامه ریزی می شوند، خوب عمل نکنند. برای هر دو گروه، تلاش برای انجام فعالیت هایی که نیاز به تمرکز یا خلاقیت دارند ممکن است در زمان های غیر اوج مشکل باشد.

مطالعات متعددی بر روی تاثیر کرونوتایپ بر عملکرد افراد صورت گرفته است. افرادی که صبحگاهی هستند معمولا عملکرد خوبی در مدرسه دارند و همینطور افراد عصرگاهی خلاقیت بیشتری دارند. (منبع ۷)

افراد عصرگاهی برنامه خواب منعطفی دارند. همچنین فعالیت بدنی کمتری دارند و در روزهای هفته خواب کمتری دارند، که خطر ابتلا به مشکلات خواب، چاقی، دیابت نوع ۲، اختلالات روانی و سندرم متابولیک را افزایش می‌دهد. این افراد همچنین با تکانشگری، عصبانیت، افسردگی و اضطراب و همچنین مجموعه ای از عادات منفی از جمله حذف صبحانه و پرخوری در شب و استفاده از فضاهای مجازی بیشتر همراه هستند. (منبع ۸، ۹، ۱۰، ۱۱)

کسانی که مجبور به پیروی از عادت خواب بر خلاف کرونوتایپ خود هستند، معمولا استفاده از قرص ملاتونین، نور تراپی و رعایت بهداشت و شرایط مناسب خواب می تواند منجر به کاهش بی خوابی و جت لگ آنها شود. با این حال اکثر مردم متوجه می شوند که قادر به تغییر دائمی کرونوتایپ خود نیستند.